کنترلرها
Controller ها قلب برنامه شما هستن چون اونها هستن که تشخیص میدن چطور باید به درخواستهای HTTP جواب داده بشه.
یه Controller چیه؟
یه کنترلر در تعریف ساده، یه فایل کلاس هست که به‌نحوی نامگذاری شده که میشه ازطریق وب مورد دسترسی قرار بگیره. برای مثال آدرس زیر رو درنظر بگیرین:
example.com/index.php/blog/
توی این مثال، کدایگنایتر سعی میکنه یه کنترلر به‌اسم Blog.php رو پیدا و اون رو بارگذاری کنه.
نقل قول:هروقت اسم یه کنترلر با اولین قسمت یه URI مطابقت داشته باشه، بارگذاری میشه.
بگذارین امتحان کنیم: Hello World!
اجازه بدین یه کنترلر ساده بسازیم که بشه در عمل ببینیمش. با ویرایشگر متنی دلخواه خودتون یه فایل به اسم application/controllers/Blog.php بسازین و این کد رو داخلش بنویسین:
<?php
class Blog extends CI_Controller
{
public function index()
{
echo 'Hello World!';
}
}
نقل قول:مهم: دقت کنید که حتماً باید Blog.php با حرف بزرگ B شروع بشه.
حالا این آدرس رو باز کنید:
example.com/index.php/blog
اگه کارها رو درست انجام داده باشین، باید پیغام
Hello World! رو ببینید.
نقل قول:مهم: اسامی کلاس‌ها باید با حروف بزرگ شروع بشن.
این کد درسته:
<?php
class Blog extends CI_Controller
{
}
ولی این کد اشتباهه:
<?php
class blog extends CI_Controller
{
}
ضمناً همیشه کنترلرهای خودتون رو از کلاس CI_Controller مشتق کنید تا متدهای مفیدی که داخلش تعریف شده (مثل رندرکردن ویوها و بارگذاری عناصر برنامه مثل مدلها و...) ازش ارث برده بشه.
متدها
توی مثال بالا، اسم متد index بود. متد index همیشه بطور پیشفرض اگه
قسمت دوم URI خالی باشه بارگذاری میشه. یه راه دیگه برای نمایش پیغام «سلام دنیا!» اینه:
example.com/index.php/blog/index
قسمت دوم در URI مشخص میکنه کدوم متد از کنترلر فراخوانی بشه. بگذارین این مورد رو هم امتحان کنیم. یه متد جدید به کنترلرتون اضافه کنین:
<?php
class Blog extends CI_Controller
{
public function index()
{
echo 'Hello World!';
}
public function comments()
{
echo 'Look at this!';
}
}
حالا این آدرس رو باز کنید تا نتیجه‌ی اجرای متد comments رو ببینین:
example.com/index.php/blog/comments/
ارسال قسمتهای URI به متدها
اگه URI شما شامل بیش از دو قسمت باشه، قسمتهای سوم به بعد بعنوان پارامتر به متد شما ارسال میشن. برای مثال فرض کنین یه URI به اینصورت داریم:
example.com/index.php/products/shoes/sandals/123
متد شما قسمتهای 3 و 4 (یعنی sandals و 123) رو بعنوان پارامتر دریافت میکنه:
<?php
class Products extends CI_Controller
{
public function shoes($type, $id)
{
echo '<p>' . $type . '</p>';
echo '<p>' . $id . '</p>';
}
}
نقل قول:مهم: اگه از قابلیت مسیریابی URI استفاده میکنین، قسمت‌هایی که برای متدتون ارسال میشه، مواردی هست که توی قوانین مسیریابی مشخص کردین.
تعریف Controller پیشفرض
CodeIgniter رو میشه طوری تنظیم کرد که اگه URI ارسال نشده باشه، یه کنترلر پیشفرض رو بارگذاری کنه (مثل وقتی که URL ریشه سایتتون رو فراخوانی میکنین). برای مشخص‌کردن یه کنترلر پیشفرض، فایل تنظیمات config/routes.php رو باز کنید و این متغیر رو پیدا و تنظیم کنین:
$route['default_controller'] = 'blog';
که در اینجا blog اسم کنترلری هست که میخواین استفاده بشه. اگه الان آدرس اصلی سایت یعنی صفحه index.php رو بدون هیچ قسمت اضافه در URI فراخوانی کنین، پیغام
Hello World! بصورت پیشفرض نمایش داده میشه.
برای اطلاعات بیشتر به بخش «مسیرهای رزروشده» در مستندات
مسیریابی URI مراجعه کنید.
تغییر الگوی فراخوانی متدها
همونطور که گفتیم، قسمت دوم URI معمولاً برای مشخص‌کردن اینکه کدوم متد در کنترلر فراخوانی بشه بکار میره. کدایگنایتر به شما اجازه میده که این رفتار رو با کمک متد
_remap تغییر بدین:
public function _remap()
{
// Some code here
}
نقل قول:مهم: اگه کنترلر شما شامل متد _remap باشه، همیشه فراخوانی میشه و اصلاً مهم نیست که توی URI شما چه‌چیزی وجود داشته باشه. درواقع این متد رفتار عادی که باعث میشه URI تصمیم بگیره که چه متدی فراخوانی بشه رو تغییر میده و به شما اجازه میده قوانین مسیریابی دلخواه خودتون رو برای متدها بنویسید بدون اینکه لازم باشه فایل مسیریابی اصلی رو اصلاح کنید. این قابلیت برای استفاده‌ی مجدد از کنترلرتون توی پروژه‌های بعدی خیلی مفیده.
متدی که توسط URI درخواست شده (معمولاً قسمت دوم URI)، بعنوان پارامتر برای متد
_remap ارسال میشه:
public function _remap($method)
{
if ($method === 'some_method') {
$this->$method();
} else {
$this->default_method();
}
}
سایر قسمتهای اضافه بعد از اسم متد، برای متد
_remap بصورت یه آرایه بعنوان پارامتر دوم ارسال میشن که اختیاریه. این آرایه میتونه با ترکیب متد داخلی PHP یعنی
call_user_func_array بکار بره تا رفتار پیشفرض CodeIgniter رو شبیه‌سازی کنه. برای مثال:
public function _remap($method, $params = array())
{
$method = 'process_' . $method;
if (method_exists($this, $method))
{
return call_user_func_array(array($this, $method), $params);
}
show_404();
}
پردازش خروجی
کدایگنایتر یه کلاس خروجی داره که وظیفه‌ی ارسال محتوای نهایی تولیدشده رو برای مرورگر کاربر، بعهده داره. درمورد این کلاس میتونین اطلاعات بیشتری رو توی مستندات
ویوها و
کلاس Output پیدا کنین. در برخی مواقع ممکنه بخواین بعد از تولید محتوای نهایی که به هر شکلی بدست اومده، یکسری کارها رو قبل از ارسال به مرورگر کاربر انجام بدین. CodeIgniter به شما اجازه میده یه متد به‌اسم
_output توی کنترلرهای خودتون داشته باشین که خروجی نهایی رو دریافت میکنه و میتونه کارهای لازم رو روی اون انجام بده.
نقل قول:مهم: اگه کنترلر شما شامل متدی به‌اسم _output باشه، همیشه بجای نمایش مستقیم خروجی، این متد توسط کلاس Output فراخوانی میشه و خروجی که قرار بوده برای کلاینت ارسال بشه، به این متد تحویل داده میشه. پارامتر اول این متد شامل محتوای نهاییه.
به این مثال دقت کنین:
public function _output($output)
{
echo $output;
}
نقل قول:نکته: دقت کنید که متد _output شما داده‌ها رو در وضعیت نهایی خودش دریافت میکنه. بنابراین قبل‌از اینکه خروجی به متد _output تحویل داده بشه، داده‌های مربوط به سنجش سرعت و کارآیی و مصرف حافظه هم نمایش داده میشن و همچنین فایل‌های Cache هم درصورتی که قابلیت کش‌کردن رو فعال کرده باشین، نوشته میشن و هدرها هم اگه از قابلیت مربوطه استفاده کرده باشین، برای مرورگر ارسال میشه. برای اینکه محتوای خروجی کنترلر شما به‌درستی کش بشه میتونین توی متد _output اینطوری بنویسید:
if ($this->output->cache_expiration > 0) {
$this->output->_write_cache($output);
}
اگه از این قابلیت استفاده کنید، زمان اجرای صفحه و آمار مربوط به مصرف حافظه ممکنه دقیق نباشن چون هر پردازش بعدی که داخل این متد روی خروجی انجام بدین رو درنظر نمیگیرن. بعنوان یه راه دیگه برای کنترل خروجی قبل‌از هرگونه پردازش نهایی، متدهای موجود در کتابخانه‌ی خروجی رو نگاه کنین.
متدهای خصوصی
در برخی مواقع ممکنه بخواین یکسری متدهای کنترلر از دسترسی عمومی خارج بشه. برای رسیدن به چنین منظوری، کافیه خیلی ساده، اون متدها رو بصورت private یا protected تعریف کنین تا بعنوان یه درخواست URL مورد پردازش قرار نگیرن. برای مثال میتونین یه متد به این شکل داشته باشین:
private function _utility()
{
// Some code
}
هر تلاشی برای دسترسی به این متد منجر به خطای 404 میشه:
example.com/index.php/blog/_utility/
نقل قول:نکته: قراردادن یه Underscore (کارکتر _) قبل از اسم متد هم جلوی فراخوانی اون رو میگیره. این یه قابلیت مربوط به نسخه‌های قدیمی کدایگنایتر هست که بخاطر حفظ سازگاری اسکریپت‌های قدیمی با نسخه‌های جدید فریمورک، همچنان باقی مونده.
سازماندهی کنترلرها در پوشه‌های فرعی
اگه دارین یه برنامه بزرگ میسازین، ممکنه بخواین یه ساختار سلسله‌مراتبی برای کنترلرهای خودتون توی پوشه‌های تودرتو ایجاد کنین. CodeIgniter به شما اجازه‌ی چنین کاری رو میده.
خیلی ساده کافیه پوشه‌های فرعی رو داخل مسیر application/controllers ایجاد کنید و کلاس‌های کنترلر خودتون رو داخلشون ذخیره کنین. وقتی از این قابلیت استفاده کنین، اولین قسمت توی URI باید پوشه رو مشخص کنه. برای مثال اگه کنترلر شما در این مسیر باشه:
application/controllers/products/Shoes.php
برای فراخوانی این کنترلر باید URI شما شبیه این باشه:
example.com/index.php/products/shoes/show/123
هرکدوم از پوشه‌های فرعی میتونن یه کنترلر پیشفرض داشته باشن که اگه URL فقط شامل اسم پوشه بود، اون کنترلر فراخوانی بشه و اسم این کنترلر باید با اسمی که توی تنظیمات config/routes.php تحت‌عنوان default_controller مشخص کردین یکسان باشه.
ضمناً با کمک قابلیت
مسیریابی URI میتونین درصورت تمایل، آدرس‌ها رو به‌نحوی اصلاح کنین که اسامی پوشه‌های فرعی دیده نشه.
سازنده‌های کلاس
اگه بخواین از یه سازنده توی هرکدوم از کنترلرهای خودتون استفاده کنین،
باید این کد رو داخل سازنده‌ی خودتون بگذارین:
parent::__construct();
علت این موضوع اینه که سازنده‌ی شما داره سازنده‌ی کلاس والد یعنی CI_Controller رو رونویسی میکنه و اگه بخواین کنترلر کدایگنایتر به‌شکل درست کار کنه باید سازنده‌ی والد رو فراخوانی کنین. برای مثال:
<?php
class Blog extends CI_Controller
{
public function __construct()
{
parent::__construct();
// Your own constructor code
}
}
سازنده‌ها در مواقعی که میخواین یکسری مقادیر پیشفرض تنظیم‌کنین یا یکسری کارها رو وقتی که کلاس شما فراخوانی میشه و یه شئ ازش ساخته میشه، مفید هستن. سازنده‌ها نمیتونن چیزی رو بعنوان نتیجه برگردونن ولی میتونن یکسری کارها رو بصورت پیشفرض انجام بدن.
اسامی رزروشده برای متدها
از اونجا که کلاس‌های کنترلر شما از کلاس Controller پیشفرض کدایگنایتر مشتق میشن، باید دقت کنید که اسم متدهای خودتون رو مشابه متدهایی که توی اون کلاس تعریف‌شده درنظر نگیرین چون دراینصورت متدهای شما متدهای کلاس والد رو رونویسی میکنن. فهرست
اسامی رزروشده برای برای دیدن یه فهرست کامل بررسی کنید.
نقل قول:مهم: شما هیچوقت نباید اسم یه متد رو همنام با کلاسش بگذارین. اگه اینکار رو انجام بدین و متد __construct توی اون کلاس وجود نداشته باشه، اونوقت متد index بعنوان سازنده‌ی کلاس فراخوانی میشه! این قابلیت بخاطر سازگاری PHP با نسخه‌ی قدیمی یعنی PHP4 توسط خود زبان PHP درنظر گرفته شده.
تمام شد!
توضیحاتی که گفتیم، بصورت خیلی خلاصه شامل تمام چیزهایی بود که باید درمورد کنترلرها میدونستین.
![[عکس: packages.gif]](http://forum.ncis.ir/images/ads/packages.gif)